Ja, een werkgever kan onder bepaalde voorwaarden arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen, maar dit kan niet zomaar. Het is een proces waar strikte regels aan verbonden zijn, vooral om de belangen van de werknemer te beschermen.
Eenzijdig wijzigingsbeding
Een belangrijke voorwaarde voor een eenzijdige wijziging is dat er in de arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen. Dit beding geeft de werkgever het recht om arbeidsvoorwaarden aan te passen zonder dat de werknemer daarvoor toestemming hoeft te geven. Echter, de werkgever mag dit beding alleen gebruiken als er sprake is van een zwaarwichtig bedrijfsbelang. Denk hierbij aan ernstige financiële problemen of een noodzaak om de organisatie opnieuw in te richten. Het belang van de werkgever moet dus zodanig groot zijn dat het redelijk is dat de belangen van de werknemer daarvoor moeten wijken.
Zonder eenzijdig wijzigingsbeding
Als er geen eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen in de arbeidsovereenkomst, kan de werkgever in principe geen arbeidsvoorwaarden eenzijdig aanpassen zonder instemming van de werknemer. In zulke gevallen moet de werkgever in gesprek gaan met de werknemers, en als er een ondernemingsraad (OR) is, moeten de wijzigingsplannen met hen besproken worden. De OR kan hierin een adviserende of instemmende rol spelen, afhankelijk van de aard van de wijzigingen.
Uitzonderlijke omstandigheden
In zeer uitzonderlijke gevallen, wanneer er geen eenzijdig wijzigingsbeding is, kan de werkgever toch overgaan tot het wijzigen van arbeidsvoorwaarden. Dit kan bijvoorbeeld als er sprake is van een onaanvaardbare situatie voor de werkgever, zoals ernstige financiële problemen waarbij het voortbestaan van het bedrijf in gevaar komt. In zulke gevallen kan de werkgever, met de juiste onderbouwing, aantonen dat er geen andere optie is dan het aanpassen van de arbeidsvoorwaarden.
Het antwoord
Hoewel een werkgever onder bepaalde omstandigheden arbeidsvoorwaarden eenzijdig kan wijzigen, kan dit alleen als er aan strikte voorwaarden wordt voldaan. Zonder eenzijdig wijzigingsbeding is toestemming of overleg met werknemers of de OR vaak vereist.
